Elektronika — müasir texnologiyanın əsasında duran ən vacib elmi sahələrdən biridir. Bu ixtisas elektrik siqnallarının ötürülməsi, emalı və idarə olunması ilə məşğul olur. Sadə dillə desək, elektronika — texnoloji cihazların “beyni”ni yaradan bir sahədir.
Mobil telefonlardan tutmuş süni intellekt sistemlərinə qədər hər bir cihazın işləməsində elektronikanın rolu danılmazdır. Bu ixtisasda təhsil alan tələbələr həm nəzəri biliklər, həm də praktiki bacarıqlar qazanaraq, texnoloji yeniliklərin yaradılmasında mühüm rol oynayırlar.
Elektronika ixtisası Azərbaycanda bir neçə tanınmış universitetdə tədris olunur. Ən önəmliləri arasında:
Azərbaycan Texniki Universiteti, Bakı Mühəndislik Universiteti, Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti, Bakı Dövlət Universiteti Naxçıvan Dövlət Universiteti kimi ali təhsil müəssisələrini qeyd etmək olar.
Bu universitetlərdə tələbələr elektronikanın nəzəri əsaslarını öyrənməklə yanaşı, laboratoriya şəraitində real cihazlar üzərində təcrübə aparmaq imkanı da qazanırlar. Bəzi universitetlərdə bu ixtisas Elektronika və telekommunikasiya mühəndisliyi və ya Elektrik və elektronika mühəndisliyi kimi birləşmiş formada da tədris olunur.
Elektronika ixtisası texniki bilik və analitik düşüncə tələb edən bir sahədir. Bu səbəbdən tələbələr əsasən aşağıdakı fənləri keçirlər:
Elektronika və mikroelektronika əsasları Rəqəmsal və analoq sxemlər Elektrik dövrləri və siqnal emalı Mikroprosessor sistemləri Avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemləri Kompüter mühəndisliyinin əsasları Proqramlaşdırma (C, C++, Python) Robototexnika və sensor texnologiyaları
Bu fənlər tələbələrə həm nəzəri, həm də praktik bilik qazandırır. Eyni zamanda, tələbələr layihələr üzərində işləməklə dizayn, analiz və innovasiya yönümlü bacarıqlarını inkişaf etdirirlər.
Tam şəkildə, bəli. Elektronika ixtisası gələcəyin texnologiyalarını formalaşdıran sahələrdən biridir. Dünyada avtomatlaşdırma, süni intellekt, robototexnika və “ağıllı” sistemlər sürətlə inkişaf etdikcə, elektronika mütəxəssislərinə olan tələbat da artır.
Gələcəkdə texnoloji dəyişikliklər daha da dərinləşəcək və bu, elektronika mühəndislərinin rolunu daha da vacib edəcək. Məsələn, elektrikli avtomobillər, enerji səmərəliliyi sistemləri, ağıllı ev texnologiyaları və sənaye robotları kimi sahələr məhz elektronika üzrə biliklərə əsaslanır.
Azərbaycanda elektronika mühəndislərinin maaşı təcrübə və vəzifədən asılı olaraq dəyişir. Yeni məzunlar üçün bu rəqəm təxminən 800–1200 AZN arası dəyişə bilər. Təcrübəli mütəxəssislər, xüsusilə özəl sektorda və texnologiya şirkətlərində işləyənlər, 2000–4000 AZN civarında gəlir əldə edə bilirlər.
Xaricdə isə vəziyyət daha fərqlidir. Məsələn, ABŞ-da elektronika mühəndislərinin illik orta maaşı 80,000–120,000 dollar, Avropada isə 50,000–90,000 avro aralığındadır. Almaniya, Niderland, İsveçrə və Kanada kimi ölkələr bu sahədə həm maaş, həm də iş şəraiti baxımından ən çox üstünlük verilən regionlardandır.
Elektronika ixtisasını seçmək istəyənlər aşağıdakı xüsusiyyətlərə malik olmalıdır:
Güclü riyazi və məntiqi düşüncə qabiliyyəti Texnologiyaya və yeniliklərə maraq Analitik düşünmə və problem həll etmə bacarığı Səbir və diqqət Komanda ilə işləmə və layihə yönümlü düşünmə qabiliyyəti Yaradıcı və tənqidi yanaşma
Bu sahə həm nəzəri, həm də praktiki olaraq daim yenilənən bir sahədir. Buna görə də, bu ixtisasda uğur qazanmaq üçün davamlı öyrənmə və özünü inkişaf etdirmə çox vacibdir.
Elektronika sahəsində beynəlxalq səviyyədə işləmək istəyənlər üçün ingilis dili mütləqdir. Çünki həm proqramlaşdırma, həm texniki sənədlər, həm də cihazların təlimatları əsasən ingiliscə olur. Minimum B2 səviyyəsi kifayət etsə də, C1 səviyyəsi daha geniş imkanlar yaradır. Bundan başqa, alman dili də bu sahədə çox faydalıdır, çünki Almaniya texnologiya və sənaye sahəsində lider ölkələrdəndir.
Bəzi mütəxəssislər yapon və koreya dillərini də öyrənməyi üstün tutur, çünki bu ölkələr elektronika sənayesində dünyada ön sıralardadır.
Elektronika ixtisası həm Azərbaycanda, həm də xaricdə perspektivli və gəlirli sahələrdən biridir. Bu sahədə xaricdə təhsil almaq istəyən tələbələr üçün Almaniya, Yaponiya, Kanada, ABŞ və Cənubi Koreya kimi ölkələr ən ideal seçimlərdəndir. Bu ölkələrdə həm müasir laboratoriyalar, həm də sənaye ilə sıx əməkdaşlıq təcrübələri mövcuddur.
Əgər texnologiyaya marağın varsa və gələcəyin “ağıllı dünyasında” öz rolunu görürsənsə, elektronika sənin üçün doğru seçim ola bilər. Xaricdə bu sahədə təhsil almaq isə sənə yalnız bilik deyil, həm də beynəlxalq səviyyədə tanınan bir karyera fürsəti qazandıra bilər.